Ontkomt u nog aan de stressfactor?

We leven in een hectische maatschappij waarin alles steeds sneller gaat en er veel op ons afkomt. Hier ontkomen we niet meer aan. Niet alle stress is verkeerde stress. Een bepaalde mate van spanning werkt productief en geeft extra energie. Een even­wichtige balans tussen ontspanning en inspanning, en tussen goede en foute stress houdt ons fit en gezond. Maar wat is nu eigenlijk stress, en hoe herkent u het als de stressfactor even te veel wordt?

Verkeerde stress

Verkeerde stress ontstaat bijvoorbeeld door een verkeerde houding, steeds terug­kerende bewegingen, zorgen hebben om/voor, verlies­situaties, slechte sfeer op de werk­vloer, of door emotionele of mentale druk in de privé- of werksfeer. Deze stress kost u steeds meer energie.

Positieve Stress

Positieve stress is bijv. een leuke nieuwe baan, een nieuwe studie, geboorte, vakantie, huwelijk, verhuizen, verbouwingen etc. Deze vorm van stress geeft vaak een oppepper en geeft meestal energie.

De vicieuze stress-cirkel

Als de inspanning of stress (zowel positieve als verkeerde) te eenzijdig of te langdurig is, gaan we ons minder fit voelen. We worden geplaagd door last van de schouders en nek, rugklachten, vaker hoofdpijn, sneller moe. We voelen ons geprikkelder, lustelozer of gejaagder. Hart­kloppingen, krampen in kuiten, gevoelige arm of elleboog, darm­klachten en slaap­problemen zijn ook veelgehoorde stress­gerelateerde klachten. De meeste mensen lopen lang door met deze klachten, waardoor ze op termijn verergeren. Ze zeggen leuke afspraken af, drinken vaker koffie of alcohol, eten meer snelle maaltijden, meer zoetig­heden en vaak ook vetter voedsel.

Ook zijn veel mensen geneigd om regelmatig pijn­stillers te nemen en te stoppen met sporten. U voelt het al... Deze maatregelen zullen de klachten juist verergeren i.p.v. verhelpen. En zo komen we in een vervelende vicieuze cirkel terecht, met alle gevolgen van dien. Want wanneer de klachten lang aanhouden zonder dat we naar ze luisteren, kunnen ze uiteindelijk leiden tot over­belasting en ziekte­verzuim. Iets waar niemand op zit te wachten. Herkent u boven­staand proces? Dan is het goed om tijdig aan de bel te trekken, te luisteren naar uw lichaam, en stil te staan bij het belang van ontspanning, sport en voeding.

Wat gebeurt er bij langdurige stress?

Bij chronische pijn of chronische stress laat het lichaam voortdurend verhoogde niveaus van endorfine, adrenaline en cortisol zien. Deze stoffen zorgen ervoor dat ons bloeddruk stijgt, onze hartslag sneller gaat, onze ademhaling zich versnelt en dat onze spieren klaar staan om actie te ondernemen (werken, vechten, vluchten oftwel de sympathicus). We hebben allemaal in zekere mate spanning nodig, maar de spanning mag niet te groot worden en ook niet te lang duren. Wanneer we langdurig blootstaan aan pijn, stress of verveling, gebeurt er iets in ons lichaam.

Ons lichaam zoekt dan een 'alternatief' evenwicht en waarschuwt ons via subtiele signalen dat er iets moet gebeuren. Stress­klachten zijn een teken dat ons systeem duidelijk overprikkeld is en dat onze cellen op zoek zijn naar balans. Als we niet oppassen, of hieraan voorbij gaan, raakt het belangrijke evenwicht tussen ontspannen en inspannen, tussen geven en nemen, tussen rust en werk, plezier en routine steeds verder zoek. Hierdoor raken ons autonoom zenuw­stelsel en ons hormonale systeem uiteindelijk uit evenwicht. Diverse weefsels verzuren en lopen vol met afval­stoffen. En dit kan echt vervelende klachten veroorzaken. Dit maakt dat stress en verveling waarschijnlijk vaker aan de basis van veel lichamelijke, geestelijke, psychische en emotionele ongemakken dan we denken.

Let wel: 75-90% (!!!) van alle bezoeken aan een (huis)arts zijn het gevolg van stress­gerelateerde klachten/aandoeningen. Chronische stress leidt tot een biochemie die uit balans is met verhoogde cortisol en verlaagde serotonine niveaus. Deze biochemische markers van stress leiden op hun beurt tot een zwakke gezondheid en psycho­sociale problemen.

Stress heeft invloed op

• Het ontstaan van ziekte
• De gevoeligheid voor ziekte
• Het verloop van ziekte (ook als er een andere oorzaak is)
• Het herstel van ziekte

Stress heeft aantoonbaar verband met

• Cardiovasculaire aandoeningen
• Alcohol en stoffen misbruik
• Verminderd immuunsysteem
• Diabetes
• Kanker

Stop de stress

We kunnen de gejaagde stressfactor een halt toeroepen en voor meer balans zorgen. Door bijv. dagelijks 20 min te ontspannen en echt aandacht aan onszelf te besteden. Door te leren ontspannen en in het nu te zijn, komt er meer rust in ons hoofd, in ons hart en in ons lijf. Dit heeft een goede invloed op onze gezondheid, en zo krijgen we meer grip op ons bestaan.

Waarom is ontspannen belangrijk?

Ontspannen is belangrijk voor onze fysieke gezondheid, het hormonale evenwicht, voor het tegengaan en voorkomen van stress­gerelateerde klachten. Ook is ontspanning belangrijk voor productief en effectief werken, voor geestelijke rust en emotioneel welbevinden.

Hoe doe je dat nou - ontspannen?

Er zijn veel verschillende manieren van ontspannen. Het is belangrijk dat u ontdekt, welke manier van ontspannen het beste bij u past. Wanneer we ons een ontspannings­methode aanleren die niet echt bij ons past, zullen we niet het gewenste resultaat hebben.

We kunnen ontspannen via

• Mindfullness technieken
• Eenvoudige meditatie-technieken
• Yoga nidra (slaapyoga)
• Het luisteren naar muziek
• Het luisteren naar klankschalen
• Hart-coherentie technieken
• Massagebehandelingen
• Beweging (wandelen, fietsen, sporten, zwemmen, dansen, qigong, yoga etc)
• Het werken met geuren/etherische oliën
• Eenvoudige stretch-oefeningen
• Ademhalingsoefeningen
• Sauna
• Goede voeding
• Lachen
• Ontzuren en ontslakken (civilisatose behandelen)